I. 2. Działania programu

Tabela przedstawia model organizacji działań planowanych w ramach programu w latach 2020–2024.

W ramach programu zostaną podjęte działania mające na celu:
1) wyposażenie lub doposażenie szkół i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych zakwalifikowanych do programu w sprzęt, nowoczesne pomoce dydaktyczne oraz pomoce dydaktyczne i narzędzia do terapii, niezbędne do realizacji programów nauczania z wykorzystaniem TIK;
2) zapewnienie uczniom ze szkół zakwalifikowanych do programu dostępu do sprzętu, nowoczesnych pomocy dydaktycznych oraz pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii, które będą wykorzystywane na zajęciach, o których mowa w art. 109 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, do kształcenia kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie posługiwania się TIK oraz do rozwijania zainteresowań i uzdolnień uczniów w ramach zajęć pozalekcyjnych;
3) zapewnienie uczniom ze szkół i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych zakwalifikowanych do programu oraz ich nauczycielom szkoleń umożliwiających efektywne korzystanie ze sprzętu, nowoczesnych pomocy dydaktycznych oraz pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii;
4) wyposażenie specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych zakwalifikowanych do programu w sprzęt: drukarki brajlowskie, drukarki druku wypukłego, drukarki 3D, niezbędne do realizacji programów nauczania z wykorzystaniem TIK;
5) wyposażenie lub doposażenie szkół zakwalifikowanych do programu w sprzęt (laptopy), niezbędny do realizacji kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Głównym celem programu jest rozwijanie kompetencji uczniów i nauczycieli przez wykorzystywanie w procesie dydaktycznym nowoczesnego sprzętu, pomocy dydaktycznych oraz narzędzi do terapii, wybranych przez szkoły zgodnie z ich zdefiniowanymi potrzebami. Uczniowie powinni być zaznajamiani z możliwościami zastosowań edukacyjnych TIK od możliwie wczesnych etapów kształcenia, a umiejętności posługiwania się TIK stanowią jedne z najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia.
Nauczyciele deklarują, że nawet w przypadku biernego prezentowania treści w trakcie zajęć edukacyjnych, łączenie dwóch rodzajów przekazu, tj. słownego oraz wizualnego, możliwe dzięki nowoczesnym pomocom naukowym, znacząco podnosi skuteczność pracy dydaktycznej10).

Korzystanie z nowoczesnego sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii pozwala wprowadzić do szkoły zindywidualizowane podejście do uczniów, dostosować formę nauczania do każdego ucznia, a w przypadku ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – zastosować nowoczesne techniki w procesie diagnozy, terapii oraz uczenia się. Podniesienie kompetencji oraz poszerzenie wiedzy o możliwościach urządzeń cyfrowych w konsekwencji będzie miało wpływ na dalszy rozwój poznawczy i społeczny uczniów. Zakłada się, że podjęcie kompleksowych działań, w tym również o charakterze diagnostycznym i terapeutycznym, znacząco wpłynie na poziom i jakość kształcenia.

Jednym z powszechnych efektów wprowadzania nowych technologii na zajęciach szkolnych jest wzrost zainteresowania uczniów lekcją i poznanymi treściami oraz wzmocnienie motywacji do nauki, w związku z powyższym, długofalowym zadaniem programu będzie wypracowanie trwałych rezultatów w tym zakresie.

Koszty obsługi realizacji zadań przewidzianych w programie w 2020 r. zostaną sfinansowane z rezerwy celowej budżetu państwa poz. 26 „Środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych oraz na realizację programu rządowego „Aktywna tablica” i Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa – Priorytet 3, a także programów rządowych z zakresu edukacji patriotycznej i obywatelskiej dzieci i młodzieży”. W kolejnych latach (2021–2024) środki na realizację programu będą pochodzić z powyższej rezerwy celowej, której dysponentem jest minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.

I. 3. Diagnoza aktualnego stanu wyposażenia szkół w nowoczesne pomoce dydaktyczne

Kontynuację programu „Aktywna tablica” należy traktować w szerokim kontekście wspierania infrastruktury i korzystania przez szkoły z TIK. Istotne znaczenie mają tu działania finansowane ze środków unijnych, takie jak: Program Operacyjny Polska Cyfrowa (PO PC), Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), których założenia wzajemnie się uzupełniają i warunkują – należy podkreślić, że bez poprawy dostępności do Internetu, e-zasobów, szkoleń dla nauczycieli, zakup sprzętu i pomocy dydaktycznych nie spowoduje optymalnego wykorzystania ich funkcjonalności.

Komplementarność powyższych działań, w szczególności zapewnienie odpowiedniej infrastruktury sieciowo-usługowej, będzie wspierać nowy program „Aktywna tablica”; poprawa dostępu do zakupu urządzeń cyfrowych spowoduje, że każda szkoła będzie mogła dokonać wyboru, istotnego z punku widzenia rozwoju technologicznego i sprawić, że proces kształcenia będzie bardziej atrakcyjny. Rozwój technologiczny nie tylko w systemie oświaty jest procesem wymagającym, trudnym ze względu na to, że wymusza potrzebę dokonania zmian w powiązanych obszarach związanych z sektorami gospodarki narodowej. Wzrost kompetencji nauczycieli spowoduje wzrost kompetencji uczniów, podniesienie jakości sprzętu spowoduje zwiększenie intensywności wykorzystania TIK w dydaktyce. Wzrost liczby sprzętu i pomocy dydaktycznych w szkołach umożliwi bardziej efektywne przeprowadzenie procesu rozwoju kompetencji uczniów i nauczycieli. Dodatkowo zakup pomocy dydaktycznych dokonany przez organy prowadzące i dyrektorów szkół w 2020 r. będzie aktywnie wspierać szkoły (uczniów i nauczycieli) w procesie kształcenia, w tym kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Podejmowane w ciągu ostatnich kilkunastu lat działania na rzecz rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania TIK w edukacji są nadal niewystarczające. Podobnie jak w przypadku ewaluacji Programu „Aktywna tablica” czy ewaluacji wsparcia współfinansowanego ze środków EFS w okresie programowania 2014–2020 odnotowano sygnały o niezaspokojonych potrzebach finansowych w zakresie zakupu specjalistycznego sprzętu TIK i oprogramowania, w tym przeznaczonego do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zwłaszcza na wczesnych etapach edukacji.

Także szkoły, w których kształcą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, to beneficjenci, którzy dostrzegają wagę programu „Aktywna tablica” oraz potrzebę wykorzystywania nowych technologii w procesie dydaktycznym. W opinii nauczycieli, uczniowie ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi są grupą, która realnie korzysta z wprowadzania na zajęciach technologii informatycznych, w tym ekranów dotykowych. Jednak ogólnodostępne oprogramowanie oraz darmowe materiały edukacyjne są przeznaczone zazwyczaj dla uczniów realizujących ogólne programy nauczania. Szkoły często nie dysponują środkami na zakup specjalistycznych narzędzi, które pozwoliłyby również uczniom ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi w pełni stać się beneficjentami korzyści, jakie mogą płynąć z zastosowania TIK.

Dotychczasowe działania, w szczególności prowadzące do wyposażania szkół, w których uczą się uczniowie niewidomi, w nowoczesne urządzenia elektroniczne umożliwiające dostęp do informacji (w tym do podręczników i materiałów edukacyjnych) są niewystarczające. Ze względu na unikatowość sprzętu oraz niewielką liczbę odbiorców, koszty tych urządzeń są kilkakrotnie wyższe od standardowych urządzeń drukujących oraz komputerów. Skutkuje to tym, że sprzęt ten nie stanowi podstawowego wyposażenia szkół, jest również praktycznie niedostępny dla uczniów.

Nauczyciele w ramach możliwości doboru metod nauczania oraz pomocy naukowych mogą korzystać z różnego rodzaju zasobów edukacyjnych, w tym zasobów dostępnych w Internecie, jednak nadal niewystarczający jest poziom wyposażenia szkół w sprzęt, a tym samym poziom zapewnienia szkołom dostępu do cyfrowych zasobów edukacyjnych jest ograniczony. Wartością dodaną będzie możliwość wykorzystania nowoczesnych technik terapeutycznych, opartych o najnowocześniejsze osiągnięcia informatyczne w codziennej pracy z uczniem, co poprawi zarówno efekty pracy, jak również rozwinie umiejętności nauczycieli i terapeutów w stosowaniu tych technik.

W dniu 20 marca 2020 r. Minister Edukacji Narodowej podpisał:
1) rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 492);
2) rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 493, z późn. zm.).

Na podstawie tych rozporządzeń jednostki systemu oświaty od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 31 sierpnia 2020 r. realizowały swoje zadania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób uzgodniony z organem prowadzącym.
W celu wsparcia organów prowadzących szkoły w realizacji tych działań zostały uruchomione dwa projekty finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014–2020:
1) projekt „Zdalna szkoła” – w ramach którego wszystkie gminy oraz powiaty wskazane w dokumentacji konkursowej mogły wnioskować o sfinansowanie zakupu laptopów, tabletów oraz dostępu do Internetu dla uczniów, którzy nie posiadają sprzętu umożliwiającego im realizację kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
W ramach 187 mln zł przeznaczonych na ten projekt, jednostki samorządu terytorialnego – powiaty i gminy, mogły uzyskać od 35 tys. zł do 100 tys. zł. Wysokość dofinansowania zależała od tego, w której z kategorii (było łącznie 6 kategorii) znajdowała się gmina lub powiat. Głównym kryterium przydziału jednostek samorządu terytorialnego do poszczególnych kategorii była liczba uczniów w gminie lub powiecie;
2) projekt „Zdalna szkoła+” – w ramach którego możliwe było uzyskanie dofinansowania na zakup sprzętu komputerowego umożliwiającego realizację zdalnych lekcji uczniom wykluczonym cyfrowo. W tej edycji jednostki samorządu terytorialnego (gminy) mogły starać się o wsparcie od 35 tys. zł do 165 tys. zł.
Pula środków to ponad 180 mln zł, a kryterium dofinansowania była liczba rodzin wielodzietnych mieszkających na terenie danej gminy i korzystających z gminnego wsparcia. Program był kierowany głównie do rodzin ubogich z co najmniej trojgiem dzieci. Dofinansowanie dotyczyło zakupu zarówno komputerów, laptopów, ale także oprogramowania, ubezpieczenia sprzętu, mobilnego dostępu do Internetu lub innych uzasadnionych wydatków związanych z realizacją zdalnej nauki (np. akcesoria).
Łącznie z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na powyższe projekty przeznaczono kwotę 367 mln zł.

W ramach kompleksowych działań mających na celu wyposażenie szkół w konieczny do nauczania i kształcenia sprzęt, także Minister Funduszy i Polityki Regionalnej zasugerował podejmowanie działań ze środków regionalnych programów operacyjnych oraz wykorzystanie ewentualnych oszczędności w projektach realizowanych na rzecz szkół w ramach Priorytetów inwestycyjnych 10i, 10iv oraz 10a Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój i uzupełnienie zakresów projektów o działania na rzecz poprawy infrastruktury i wyposażenia szkół11). Zakupiony sprzęt będzie stanowił wyposażenie szkół, natomiast na czas obowiązkowej pracy zdalnej jest użyczany uczniom i nauczycielom.

Do powyższych działań włączyła się Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy, operator projektu Ogólnopolska Sieć Edukacyjna, który zrealizował w 2020 r. dostawę do szkół laptopów wraz z szafami do przechowywania i punktami dostępowymi WiFi, które stanowią Mobilne Pracownie Komputerowe – nagrody w konkursie #OSEWyzwanie. W ramach pierwszej i drugiej transzy zaplanowano dostawę 12 000 laptopów, które trafiły do szkół o największych potrzebach sprzętowych.

W roku szkolnym 2020/2021, w związku z utrzymaniem stanu zagrożenia epidemicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązkowe nauczanie z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość albo nauczanie hybrydowe, tj. nauczanie stacjonarne z elementami nauczania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, może być wprowadzone przez dyrektora szkoły w przypadku zaistnienia w szkole ogniska zakażenia COVID-1912).

Zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej w ramach programu „Aktywna tablica” w 2020 r. umożliwi organom prowadzącym szkoły uzupełnienie niedoboru sprzętu potrzebnego do prowadzenia kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość w kolejnych latach – w przypadku wystąpienia sytuacji zagrożenia epidemicznego.

Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia w zakresie wyposażania lub doposażania szkół w sprzęt komputerowy, pomoce dydaktyczne oraz oprogramowanie, jak również zróżnicowany poziom wykorzystywania TIK w codziennej pracy dydaktycznej, w ramach programu przewiduje się podjęcie systemowych, szerokich działań wspierających organy prowadzące szkoły oraz specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze. Założeniem programu jest wyposażenie lub doposażenie szkół podstawowych i ponadpodstawowych dla dzieci i młodzieży we wszystkich województwach, szkół podstawowych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, szkół za granicą, szkół ponadpodstawowych prowadzonych przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, ministra właściwego do spraw rybołówstwa, ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej, ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, ministra właściwego do spraw rolnictwa, ministra właściwego do spraw środowiska, ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz innych szkół ponadpodstawowych prowadzonych przez ministrów właściwych do spraw zawodów określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, o których mowa w art. 8 ust. 14a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, a także specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych.
Przewiduje się, że wsparciem finansowym z nowej edycji programu na lata 2020–2024 zostaną objęte:
1) 2670 szkół podstawowych, które nie otrzymały wsparcia finansowego w poprzedniej edycji programu na lata 2017–2019;
2) 5870 szkół ponadpodstawowych;
3) 267 szkół kształcących uczniów niewidomych;
4) 11 specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych dla uczniów niewidomych lub słabowidzących;
5) 4530 szkół kształcących uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami13),
– przy założeniu, że:
 każda szkoła podstawowa, szkoła ponadpodstawowa lub szkoła za granicą może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w 2020 r. na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej, z tym że szkoły podstawowe i szkoły za granicą, które nie otrzymały wsparcia finansowego w latach 2017–2019, oraz szkoły ponadpodstawowe dla dzieci i młodzieży, które w wystarczającym stopniu zostały już wyposażone w laptopy, będą mogły wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w 2020 r. również na zakup sprzętu lub pomocy dydaktycznych, dla których docelowe finansowanie w odniesieniu do tych szkół zostało przewidziane w latach 2021–2024 – w wysokości nie wyższej niż 14 tys. zł,
 każda szkoła podstawowa, w której uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w latach 2021–2024 w wysokości nie wyższej niż 35 tys. zł,
 każda szkoła podstawowa, w której uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w 2020 r. na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej w wysokości nie wyższej niż 14 tys. zł,
 każda szkoła podstawowa, w której uczą się uczniowie niewidomi, może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w wysokości nie wyższej niż 35 tys. zł,
 każda szkoła podstawowa, w której uczą się uczniowie niewidomi, może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w 2020 r. na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej w wysokości nie wyższej niż 14 tys. zł,

 każdy specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy dla uczniów niewidomych lub słabowidzących może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego na zakup drukarek brajlowskich, drukarek druku wypukłego, drukarek 3D w wysokości nie wyższej niż 100 tys. zł.
Do wskazanych powyżej szkół podstawowych i ponadpodstawowych w 2020 r. trafi około 10 000 laptopów.
Warunkiem przystąpienia do programu przez szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe i szkoły za granicą jest posiadanie dostępu do Internetu na poziomie 30 Mb/s. Szkoły podstawowe, w których uczą się uczniowie niewidomi, uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz szkoły wnioskujące w 2020 r. o udzielenie wsparcia finansowego na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej będą zwolnione z tego warunku.

Pierwszeństwo w otrzymaniu wsparcia finansowego otrzymają organy prowadzące szkoły, które biorą lub brały udział w projektach na rzecz rozwoju kompetencji kluczowych i umiejętności uniwersalnych, w tym kompetencji cyfrowych, realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (w ramach projektów o zasięgu krajowym) – Priorytet inwestycyjny 10i, cel szczegółowy 1 – Poprawa funkcjonowania i zwiększenie wykorzystania systemu wspomagania szkół w zakresie rozwoju u uczniów kompetencji kluczowych i umiejętności uniwersalnych, tzw. transversal skills, niezbędnych na rynku pracy, obejmujących: umiejętności matematyczno-przyrodnicze, umiejętności posługiwania się językami obcymi (w tym język polski dla cudzoziemców i osób powracających do Polski oraz ich rodzin), ICT, umiejętność rozumienia (ang. literacy), kreatywność, innowacyjność, przedsiębiorczość, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, umiejętność uczenia się, umiejętność pracy zespołowej w kontekście środowiska pracy, jak również nauczania eksperymentalnego oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia lub Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa – III oś priorytetowa Cyfrowe kompetencje społeczeństwa, działanie 3.1 „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych” i działanie 3.2 „Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej”, w szczególności w projekcie „Lekcja: Enter”.

W programie przewiduje się również jego ewaluację, która będzie obejmować dwa etapy: ewaluację okresową w trakcie trwania programu (w 2022 r.) i ewaluację końcową (po zakończeniu realizacji programu w 2024 r.). Ewaluacja okresowa będzie przeprowadzona w celu pozyskania informacji na temat zmiany w sposobach i częstotliwościach wykorzystywania TIK, jaka została wywołana w konsekwencji realizacji celów i zadań określonych w programie, a ewaluacja końcowa posłuży do podsumowania skuteczności działań dotyczących rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie TIK w szkołach, szkołach za granicą i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych.

Ewaluacja efektów wdrażania programu, zostanie powierzona podmiotowi wyłonionemu w konkursie. Badanie ewaluacyjne będzie dotyczyć przede wszystkim sposobów wykorzystania TIK w szkołach, szkołach za granicą i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych i będzie koncentrować się na wykorzystaniu sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii zakupionych ze wsparcia finansowego udzielonego w ramach programu, w podnoszeniu kompetencji uczniów i nauczycieli oraz jakości uczenia się.
Badania ewaluacyjne będą miały na celu określenie:
1) sposobów wykorzystania TIK w edukacji;
2) intensywności (częstotliwości) wykorzystywania TIK na zajęciach edukacyjnych z poszczególnych przedmiotów;
3) sposobów wykorzystania sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii;
4) intensywności wykorzystania sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii dla uczniów z niepełnosprawnościami oraz uczniów niewidomych.

W badaniach zostaną zastosowane zróżnicowane metody badawcze, w tym analiza danych wtórnych, metody jakościowe, w tym wywiady pogłębione z dyrektorami szkół, nauczycielami i rodzicami oraz wywiady z uczniami szkół i szkół za granicą, jak również metody obserwacji i metody eksperymentalne. Ewaluacja okresowa i końcowa posłużą jednocześnie zbadaniu i oszacowaniu rozwoju osiągniętego w programie w tym celu, aby móc podjąć najlepsze z możliwych decyzje dotyczące przyszłych działań wobec uczniów i nauczycieli w zakresie korzystania z TIK.

II. PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU RZĄDOWEGO

Podstawę prawną programu stanowi art. 90u ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2020 r. poz. 1327).

III. CZAS TRWANIA PROGRAMU RZĄDOWEGO

Program będzie realizowany w okresie od dnia 23 października 2020 r. r. do dnia 31 grudnia 2024 r.¹⁴).

IV. CELE PROGRAMU RZĄDOWEGO

W związku z tym, że nowa edycja programu na lata 2020–2024 jest kontynuacją poprzedniej edycji, podstawowe założenia (cele) programu będą kontynuowane w tym samym zakresie w odniesieniu do uczniów i nauczycieli szkół podstawowych. Szkoły ponadpodstawowe dodatkowo będą mogły zakupić specjalistyczne oprogramowanie lub materiały edukacyjne wykorzystujące TIK, takie jak: wirtualne laboratoria, materiały do nauczania kodowania i robotyki.
Należy podkreślić, że ze względu na inne zapotrzebowanie infrastrukturalne szkół, w których uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, należy oczekiwać innych jakościowo zmian w obszarze kształcenia. Przeobrażeń oczekiwać należy w ogólnym podejściu dydaktycznym i warsztacie metodycznym nauczycieli, które będzie warunkowane doborem odpowiedniego sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii.
Zakup pomocy dydaktycznych dokonany w 2020 r. będzie aktywnie wspierać szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe i szkoły za granicą (uczniów i nauczycieli) w procesie kształcenia, w tym przede wszystkim kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (oczekiwaną, wymierną zmianą jest zapewnienie, jak największej liczby sprzętu umożliwiającego ten sposób nauczania).

Głównym celem programu jest umożliwienie wykorzystywania w procesie dydaktycznym sprzętu, nowoczesnych pomocy dydaktycznych oraz narzędzi do terapii, wybranych przez szkoły oraz specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, zgodnie z ich zdefiniowanymi potrzebami, podniesienie kompetencji uczniów i nauczycieli przez zmianę sposobu myślenia o możliwościach wykorzystania nowych technologii, poprawę efektów pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Program powinien przyczynić się do trwałej zmiany świadomości i zachowania nauczycieli związanych z wykorzystaniem TIK w procesie kształcenia.
Ponadto celem programu jest rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania TIK w edukacji, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz wspomaganie organów prowadzących szkoły, szkoły za granicą i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze w realizacji przedsięwzięć związanych z rozwijaniem tych kompetencji, zainteresowań i uzdolnień. Podstawowym narzędziem do rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów w procesie edukacyjnym jest dalszy rozwój szkolnej infrastruktury w zakresie TIK oraz wspieranie kreatywnego i innowacyjnego modelu nauczania.
Jednym z głównych zadań systemu oświaty jest kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości i kreatywności, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym. Osiągnięcie tego celu jest możliwe przez stosowanie w procesie kształcenia lub uczenia się innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, a także dostosowywanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy oraz doskonalenie u uczniów umiejętności sprawnego posługiwania się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi15). Kształtowanie postaw innowacyjnych, wspieranie kreatywnego i innowacyjnego modelu nauczania jest zadaniem ściśle związanym z zapewnieniem w procesie kształcenia lub uczenia się dostępu do nowoczesnych TIK i będzie miało istotny wpływ na przyszłe, aktywne uczestnictwo uczniów w nowoczesnym rynku pracy. Przygotowanie uczniów do kreatywnego działania wpłynie również na proces ich samorealizacji na rynku pracy, a tym samym przyczyni się do realizacji założeń Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.).

Podjęte działania pozwolą organom prowadzącym szkoły oraz specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze na wyposażenie lub doposażenie szkół i ośrodków w nowoczesne pomoce dydaktyczne uwzględniające potrzeby uczniów w zakresie rozwijania kompetencji kluczowych, w szczególności kompetencji cyfrowych, co będzie prowadzić do poszerzenia wiedzy i umiejętności tych uczniów, dając im jednocześnie lepsze perspektywy związane z możliwością wyboru form kształcenia w przyszłości i lepszego przygotowania do życia w społeczeństwie informacyjnym.

W ramach działań zmierzających do rozszerzenia obowiązujących metod kształcenia lub uczenia się, przy zidentyfikowanym zapotrzebowaniu na takie działania, konieczne jest wspieranie rozwoju kompetencji, w tym kreatywności uczniów oraz ich nauczycieli, a także doskonalenie umiejętności sprawnego posługiwania się TIK, czemu ma służyć realizacja programu.

Zapewnienie zakupu sprzętu, nowoczesnych pomocy dydaktycznych oraz narzędzi do terapii będzie wspierane przez szkolenia i inne formy doskonalenia zawodowego nauczycieli. Z punktu widzenia realizacji celów programu konieczne jest, aby organy prowadzące szkoły zapewniały w ramach jego realizacji szkolenia, które będą obejmowały także kwestie metodyczne lub zawierały prezentację praktycznych przykładów zastosowania dofinansowanej technologii na zajęciach edukacyjnych z konkretnego przedmiotu. Za spełnienie tego warunku będzie też uznawany udział nauczycieli z danej szkoły w szkoleniach obejmujących wykorzystanie cyfrowych narzędzi i materiałów w procesie kształcenia, realizowanych na poziomie centralnym w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój i Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.
Cel główny programu będzie realizowany przez cele szczegółowe:
1) rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, w szczególności w zakresie posługiwania się TIK w procesie kształcenia lub uczenia się;
2) kształtowanie kompetencji społecznych i twórczych uczniów, w tym umiejętności pracy zespołowej;
3) rozwój postaw kreatywności, przedsiębiorczości uczniów i nauczycieli;
4) wspieranie innowacyjnych metod pracy;
5) wykorzystanie w praktyce szkolnej zastosowań w różnych konfiguracjach pomocy dydaktycznych do realizacji programów nauczania z wykorzystaniem TIK;

6) wspieranie procesu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami;
7) wspieranie uczniów i nauczycieli w procesie kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

V. ZAŁOŻENIA PROGRAMU RZĄDOWEGO

1. Programem obejmuje się szkoły podstawowe i szkoły ponadpodstawowe dla dzieci i młodzieży zakwalifikowane do udziału w programie przez właściwych ministrów będących ich organami prowadzącymi, a także szkoły podstawowe, które nie otrzymały wsparcia finansowego w latach 2017–2019, szkoły podstawowe, w których uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, szkoły ponadpodstawowe dla dzieci i młodzieży oraz specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, zakwalifikowane do udziału w programie przez wojewodę, w odniesieniu do których organy prowadzące wystąpiły z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii określonych w programie.
2. Wsparcia finansowego ze środków budżetu państwa na realizację programu udziela się w formie dofinansowania dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości, ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, ministra właściwego do spraw rybołówstwa, ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej, ministra właściwego do spraw rolnictwa, ministra właściwego do spraw środowiska, ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz innych ministrów właściwych do spraw zawodów określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, o których mowa w art. 8 ust. 14a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (zwiększenie wydatków części budżetu państwa, której dany minister jest dysponentem) oraz w postaci dotacji celowej dla organów prowadzących szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe dla dzieci i młodzieży oraz specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze będących jednostkami samorządu terytorialnego, osobami prawnymi innymi niż jednostki samorządu terytorialnego i osobami fizycznymi.
3. Środki budżetu państwa na wsparcie finansowe minister właściwy do spraw oświaty i wychowania dzieli między wojewodów, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości, ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, ministra właściwego do spraw rybołówstwa, ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej, ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, ministra właściwego do spraw rolnictwa, ministra właściwego do spraw środowiska, ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz innych ministrów właściwych do spraw zawodów określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, o których mowa w art. 8 ust. 14a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, biorąc pod uwagę wysokość środków zagwarantowanych w programie na dany rok budżetowy.

4. Wsparcia finansowego udziela się organom prowadzącym szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe dla dzieci i młodzieży, szkoły za granicą i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze:

1) jednostkom samorządu terytorialnego,
2) osobom prawnym innym niż jednostki samorządu terytorialnego,
3) osobom fizycznym,
4) ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
5) ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania,
6) Ministrowi Obrony Narodowej,
7) Ministrowi Sprawiedliwości,
8) ministrowi właściwemu do spraw rybołówstwa,
9) ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej,
10) ministrowi właściwemu do spraw żeglugi śródlądowej,
11) ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa,
12) ministrowi właściwemu do spraw środowiska,
13) ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,
14) innym ministrom właściwym do spraw zawodów określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, o których mowa w art. 8 ust. 14a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
– zwanym dalej „organami prowadzącymi”.

V. 1. Lista pomocy dydaktycznych

1. Organy prowadzące szkoły podstawowe oraz dyrektorzy szkół, dla których organem prowadzącym jest właściwy minister, w ramach udzielonego wsparcia finansowego mogą zakupić sprzęt i następujące rodzaje pomocy dydaktycznych:
1) w 2020 r.:
a) laptopy wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej,
b) tablice interaktywne:
– tablice interaktywne z projektorem ultraogniskowym,
– tablice interaktywne bez projektora ultraogniskowego,
c) projektory lub projektory ultrakrótkoogniskowe,
d) głośniki lub inne urządzenia pozwalające na przekaz dźwięku, lub
e) interaktywne monitory dotykowe o przekątnej ekranu co najmniej 55 cali;
2) w latach 2021–2024 – sprzęt lub pomoce dydaktyczne, o których mowa w pkt 1 lit. b–e.
2. Organy prowadzące szkoły ponadpodstawowe dla dzieci i młodzieży oraz dyrektorzy szkół ponadpodstawowych, dla których organem prowadzącym jest właściwy minister, w ramach udzielonego wsparcia finansowego mogą zakupić sprzęt i następujące rodzaje pomocy dydaktycznych:
1) w 2020 r.:
a) laptopy wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej,
b) tablice interaktywne:
– tablice interaktywne z projektorem ultraogniskowym,
– tablice interaktywne bez projektora ultraogniskowego,
c) projektory lub projektory ultrakrótkoogniskowe,
d) głośniki lub inne urządzenia pozwalające na przekaz dźwięku,
e) interaktywne monitory dotykowe o przekątnej ekranu co najmniej 55 cali, lub
f) specjalistyczne oprogramowanie lub materiały edukacyjne wykorzystujące TIK, takie jak: wirtualne laboratoria, materiały do nauczania kodowania i robotyki;

2) w latach 2021–2024 – sprzęt lub pomoce dydaktyczne, o których mowa w pkt 1 lit. b–f.
3. Organy prowadzące szkoły podstawowe kształcące uczniów niewidomych w ramach udzielonego wsparcia finansowego mogą zakupić sprzęt oraz następujące rodzaje pomocy dydaktycznych:
1) w 2020 r. – laptopy wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej;
2) w latach 2021–2024:
a) pomoce dydaktyczne:
– notatniki brajlowskie,
– linijki brajlowskie,
– inne urządzenia brajlowskie stanowiące połączenie funkcji notatnika i linijki brajlowskiej,
b) komputer stacjonarny lub laptop dla uczniów niewidomych, jeżeli jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania pomocy dydaktycznych, o których mowa w pkt 2 lit. a.
4. Organy prowadzące szkoły podstawowe, w których kształcą się uczniowie posiadający różnorodne zaburzenia rozwojowe, utrudniające lub uniemożliwiające prawidłowy proces kształcenia, w ramach udzielonego wsparcia finansowego mogą zakupić sprzęt, pomoce dydaktyczne i narzędzia do terapii:
1) w 2020 r. – laptopy wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej;
2) w latach 2021–2024:
a) pomoce dydaktyczne lub narzędzia do terapii:
– psychoneurologicznej dla uczniów z zaburzeniami uwagi i koncentracji (Attention Deficit Hyperactivity Disorder – ADHD, Attention Deficit Disorder – ADD), z niepełnosprawnością intelektualną oraz dla uczniów z zaburzeniami procesów ucznia się (w tym z dysleksją, dyskalkulią),

– procesów komunikacji, w tym zaburzeń przetwarzania słuchowego obejmujących m.in. uczniów z centralnymi zaburzeniami słuchu, słabosłyszących, z zaburzeniami koncentracji i uwagi (w tym z ADHD, ADD, autyzmem),
– dla uczniów posługujących się wspomagającymi i alternatywnymi metodami komunikacji (Augmentative and Alternative Communications – ACC), w szczególności uczniów z uszkodzeniami neurologicznymi, porażeniami,
– dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną (w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim),
– dla uczniów mających problemy w edukacji szkolnej z przyczyn innych niż wymienione w pkt 2 lit. a tiret jeden do cztery z zaburzeniami wymagającymi terapii logopedycznej lub psychologicznej;
b) specjalistyczne oprogramowanie do pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii, o których mowa w pkt 2 lit. a, wykorzystywane w TIK.
c) komputer stacjonarny lub laptop, jeżeli jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania pomocy dydaktycznych, narzędzi do terapii lub oprogramowania, o których mowa odpowiednio w pkt 2 lit. a lub b.

5. Organy prowadzące specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze dla uczniów niewidomych lub słabowidzących w ramach udzielonego wsparcia finansowego mogą zakupić:
1) drukarki brajlowskie;
2) drukarki druku wypukłego;
3) drukarki 3D.
6. Zakupiony w ramach programu sprzęt, pomoce dydaktyczne i narzędzia do terapii spełniają następujące warunki:
1) posiadają deklarację CE;
2) posiadają certyfikat ISO 9001 dla producenta;
3) zostały wytworzone zgodnie z normą medyczną PN-EN ISO 13485 – w przypadku gdy sprzęt, pomoce dydaktyczne lub narzędzia do terapii stanowią wyroby medyczne;
4) są fabrycznie nowe (wyprodukowane nie wcześniej niż 9 miesięcy przed dostawą) i wolne od obciążeń prawami osób trzecich;

5) posiadają dołączone niezbędne instrukcje i materiały dotyczące użytkowania w języku polskim, z tym że w przypadku szkół za granicą te materiały i instrukcje nie muszą być sporządzone w języku polskim;
6) posiadają okres gwarancji udzielonej przez producenta lub dostawcę nie krótszy niż 2 lata.

V. 2. Funkcjonalności szkoły
Wymaganiem podstawowym dla szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej dla dzieci i młodzieży oraz szkoły za granicą przystępującej do programu jest posiadanie dostępu do Internetu na poziomie co najmniej 30 Mb/s. Z tego warunku będą zwolnione szkoły wnioskujące o udzielenie wsparcia finansowego na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej w 2020 r., szkoły podstawowe, w których uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (uczniowie niewidomi i uczniowie posiadający różnorodne zaburzenia rozwojowe, utrudniające lub uniemożliwiające prawidłowy proces kształcenia), a także specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze dla uczniów niewidomych lub słabowidzących.
Pierwszeństwo w otrzymaniu wsparcia finansowego otrzymają organy prowadzące szkoły, które biorą lub brały udział w projektach na rzecz rozwoju kompetencji kluczowych i umiejętności uniwersalnych, w tym kompetencji cyfrowych, realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (w ramach projektów o zasięgu krajowym) – Priorytet inwestycyjny 10i, cel szczegółowy 1 – Poprawa funkcjonowania i zwiększenie wykorzystania systemu wspomagania szkół w zakresie rozwoju u uczniów kompetencji kluczowych i umiejętności uniwersalnych, tzw. transversal skills, niezbędnych na rynku pracy, obejmujących: umiejętności matematyczno-przyrodnicze, umiejętności posługiwania się językami obcymi (w tym język polski dla cudzoziemców i osób powracających do Polski oraz ich rodzin), ICT, umiejętność rozumienia (ang. literacy), kreatywność, innowacyjność, przedsiębiorczość, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, umiejętność uczenia się, umiejętność pracy zespołowej w kontekście środowiska pracy, jak również nauczania eksperymentalnego oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia lub Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa – III oś priorytetowa Cyfrowe kompetencje społeczeństwa, działanie 3.1 „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych” i działanie 3.2 „Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej”, w szczególności w projekcie „Lekcja: Enter”.
Organy prowadzące szkoły oraz specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, dyrektorzy szkół prowadzonych przez ministrów, w ramach udzielonego wsparcia finansowego dokonują zakupu sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii dla szkół i ośrodków zakwalifikowanych do programu.
W przypadku uzyskania od organu prowadzącego (jednostki samorządu terytorialnego, osoby prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osoby fizycznej) stosownego upoważniania, również dyrektorzy szkół oraz specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych będą mogli dokonać zakupu sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii.
Dostawcy urządzeń i oprogramowania będą zobligowani umownie do zapewnienia instalacji, uruchomienia oraz zintegrowania zakupionych urządzeń i oprogramowania wchodzących w skład sprzętu oraz pomocy dydaktycznych z infrastrukturą szkolną, a także zapewnienia technicznych szkoleń nauczycieli w zakresie funkcji i obsługi urządzeń i oprogramowania wchodzących w skład pomocy dydaktycznych, uwzględniając konieczność stosowania TIK w prowadzeniu zajęć edukacyjnych z różnych przedmiotów.
Ponadto szkoła podstawowa, szkoła ponadpodstawowa dla dzieci i młodzieży, szkoła za granicą oraz specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, wnioskujące o udział w programie:
1) posiada co najmniej jeden pakiet wymienionych poniżej narzędzi i oprogramowania przypadających na jedną wnioskowaną tablicę interaktywną lub jeden wnioskowany monitor:
a) laptop dla nauczyciela lub inne mobilne urządzenie mające funkcje komputera wraz z:
 preinstalowanym systemem operacyjnym,
 oprogramowaniem biurowym,
 oprogramowaniem antywirusowym,

 oprogramowaniem zabezpieczającym przed dostępem do treści niepożądanych, przy czym oprogramowanie zabezpieczające może być zainstalowane na szkolnych urządzeniach sieciowych,
b) router;
2) w zależności od liczby tablic interaktywnych lub interaktywnych monitorów dotykowych wnioskowanych do zakupu, posiada co najmniej jedną salę lekcyjną z dostępem do Internetu, dostosowaną odpowiednio do potrzeb funkcjonowania tablicy interaktywnej lub interaktywnego monitora dotykowego, przypadającą na jedną wnioskowaną tablicę interaktywną lub jeden wnioskowany monitor;
3) w zależności od liczby pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii wnioskowanych do zakupu, posiada co najmniej jedną salę lekcyjną z dostępem do Internetu, dostosowaną odpowiednio do potrzeb funkcjonowania tych pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii;
4) posiada co najmniej jeden punkt dostępowy, w którym uczniowie mają możliwość korzystania z dostępu do Internetu w ramach zajęć pozalekcyjnych oraz w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
Wymagania określone w pkt 1 i 2 nie dotyczą szkół podstawowych, w których uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (uczniowie niewidomi lub uczniowie posiadający różnorodne zaburzenia rozwojowe, utrudniające lub uniemożliwiające prawidłowy proces kształcenia) i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych.
W celu uzyskania powyższych funkcjonalności szkoła podstawowa, szkoła ponadpodstawowa dla dzieci i młodzieży, szkoła za granicą oraz specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy wykorzystuje infrastrukturę szkolną, a także sprzęt komputerowy oraz inne pomoce dydaktyczne zakupione przed złożeniem wniosku o udział w programie.

V. 3. Zadania szkoły dotyczące wdrożenia TIK w procesie nauczania w szkołach

W celu wyposażenia lub doposażenia szkoły, szkoły za granicą lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego w sprzęt, pomoce dydaktyczne lub narzędzia do terapii w ramach programu, dyrektor szkoły lub ośrodka składa do organu prowadzącego, a w przypadku szkoły za granicą – do dyrektora ORPEG, wniosek o udział w programie.

Wraz ze złożeniem wniosku o udział w programie szkoła, szkoła za granicą lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy zobowiązuje się do zrealizowania następujących zadań:
1) uczestniczenia przez wskazaną poniżej grupę nauczycieli szkoły lub szkoły za granicą w konferencjach i szkoleniach z zakresu stosowania TIK w nauczaniu:
a) 2 lub 3 osoby – w przypadku szkoły, szkoły za granicą lub ośrodka, w której jest zatrudnionych mniej niż 10 nauczycieli,
b) 4 osoby – w przypadku szkoły, szkoły za granicą lub ośrodka, w której jest zatrudnionych od 10 do 20 nauczycieli,
c) 5 osób – w przypadku szkoły, szkoły za granicą lub ośrodka, w której jest zatrudnionych powyżej 20 nauczycieli;
2) uczestniczenia przez przynajmniej jednego nauczyciela szkoły, szkoły za granicą lub ośrodka w międzyszkolnych sieciach współpracy nauczycieli stosujących TIK w nauczaniu, w tym:
a) udziale w co najmniej 3 spotkaniach organizowanych w ramach międzyszkolnych sieci współpracy nauczycieli,
b) zorganizowaniu w szkole, szkole za granicą lub ośrodku w ramach uczestnictwa w międzyszkolnej sieci współpracy nauczycieli, co najmniej dwóch lekcji otwartych z wykorzystaniem TIK w nauczaniu,
c) dzieleniu się przyjętymi rozwiązaniami i doświadczeniami z innymi nauczycielami przez udostępnianie w międzyszkolnej sieci współpracy nauczycieli, w szczególności opracowanych scenariuszy zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem TIK, przykładów dobrych praktyk;
3) wyznaczenie szkolnego e-koordynatora (którego zadaniem jest koordynacja działań w zakresie stosowania TIK w szkole, szkole za granicą) oraz powołanie nauczycielskich zespołów samokształceniowych, które wspierają dyrektora i nauczycieli w zorganizowaniu pracy szkoły lub szkoły za granicą z wykorzystaniem TIK;
4) wykorzystywania TIK na zajęciach edukacyjnych prowadzonych w każdym oddziale szkoły, szkoły za granicą uczestniczącej w programie, w liczbie co najmniej 5 godzin zajęć edukacyjnych średnio w każdym tygodniu nauki w każdym roku szkolnym realizacji programu, począwszy od dnia zainstalowania i uruchomienia pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach programu;

5) przedstawienia dla potrzeb organu prowadzącego sprawozdania z realizacji zadań wynikających z udziału w programie, obejmującego zadania z pkt 1–4 oraz:
a) ocenę wpływu stosowania TIK w szkole na zaangażowanie nauczycieli w proces nauczania i uczniów w proces uczenia się;
b) charakterystykę problemów i barier w realizacji programu;
6) wypełniania elektronicznych ankiet dotyczących realizacji programu;
7) udziału w badaniach na potrzeby przeprowadzenia ewaluacji programu.

Organ prowadzący szkołę lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, z wyjątkiem właściwych ministrów, jest obowiązany zapewnić wsparcie techniczne, tj. usługę administratora odpowiedzialnego za prawidłowe funkcjonowanie pomocy dydaktycznych, sprzętu oraz narzędzi do terapii zakupionych w ramach programu.

W przypadku szkół prowadzonych przez właściwych ministrów, to dyrektor takiej szkoły jest obowiązany zapewnić wsparcie techniczne, tj. usługę administratora odpowiedzialnego za prawidłowe funkcjonowanie pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach programu.

VI. KOSZTY I FINANSOWANIE PROGRAMU RZĄDOWEGO

1. Planowany łączny koszt realizacji programu wynosi 361 455 tys. zł, przy czym na ten koszt składają się:
1) środki finansowe na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii przez organy prowadzące – 116 830 tys. zł,
2) środki finansowe na zakup sprzętu i pomocy dydaktycznych przez szkoły prowadzone przez właściwych ministrów – 2 730 tys. zł,
3) środki finansowe na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii dla uczniów niewidomych – 9 345 tys. zł,
4) środki finansowe na zakup sprzętu (drukarek) dla specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych – 1 100 tys. zł,
5) środki finansowe na zakup sprzętu i pomocy dydaktycznych, narzędzi do terapii oraz oprogramowania – 158 545 tys. zł,

6) środki finansowe na działania realizowane przez wojewodów związane z obsługą realizacji zadań przewidzianych w programie dla wojewody – 1 250 tys. zł,
7) środki finansowe na działania ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania związane z zarządzaniem programem i jego promocją oraz ewaluacją programu – 200 tys. zł,
8) wkład własny organów prowadzących będących jednostkami samorządu terytorialnego, osobami prawnymi innymi niż jednostki samorządu terytorialnego lub osobami fizycznymi –71 455 tys. zł
– z czego 290 000 tys. zł będzie pochodzić z budżetu państwa.

2. Środki z budżetu państwa w poszczególnych latach realizacji programu będą wydatkowane w następujących kwotach:
1) 35 000 tys. zł w 2020 r.;
2) 70 000 tys. zł w 2021 r.;
3) 70 000 tys. zł w 2022 r.;
4) 60 000 tys. zł w 2023 r.;
5) 55 000 tys. zł w 2024 r.

Środki na realizację programu w 2020 r. zostały zaplanowane w rezerwie celowej budżetu państwa poz. 26 – „Środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych oraz na realizację programu rządowego „Aktywna tablica” i Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa – Priorytet 3, a także programów rządowych z zakresu edukacji patriotycznej i obywatelskiej dzieci i młodzieży”, ujętej w ustawie budżetowej na rok 2020. W kolejnych latach (2021–2024) środki na realizację programu będą również pochodzić z powyższej rezerwy celowej, której dysponentem jest minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
5. Przez wsparcie finansowe należy rozumieć środki budżetu państwa przekazane w ramach programu organom prowadzącym szkoły i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz właściwym ministrom, a w przypadku szkół za granicą – dyrektorowi ORPEG.

6. Organy prowadzące szkoły i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, z wyjątkiem właściwych ministrów, są obowiązane zapewnić wkład własny przeznaczony na realizację programu w wysokości co najmniej 20% wartości całkowitego kosztu realizacji programu, tj. 71 455 tys. zł, w tym:
1) 8 450 tys. zł w 2020 r.;
2) 17 450 tys. zł w 2021 r.;
3) 17 450 tys. zł w 2022 r.;
4) 14 660 tys. zł w 2023 r.;
5) 13 445 tys. zł w 2024 r.
7. Za wkład własny uważa się:
1) wkład finansowy, który został przeznaczony przez organ prowadzący szkołę, szkołę za granicą lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii objętych wnioskiem o udział w programie, wydatkowany w roku złożenia wniosku o udział w programie;
2) wkład rzeczowy w formie sprzętu komputerowego i innych urządzeń TIK wykorzystywanych jako pomoce dydaktyczne, zakupionych w roku złożenia wniosku, ale nie później niż do dnia złożenia wniosku o udział w programie.
W celu spełnienia warunku polegającego na konieczności zapewnienia wkładu własnego dopuszcza się połączenie wkładu finansowego i rzeczowego.
W ramach finansowego wkładu własnego katalog możliwych do zakupienia sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii nie będzie ograniczony zakresowo, więc organ prowadzący szkołę będzie mieć również możliwość zakupu dowolnie wybranych sprzętu, pomocy dydaktycznych lub narzędzi do terapii, wykorzystujących TIK do 20% wartości całego zadania.
Jeżeli wsparcie finansowe będzie przeznaczone na dofinansowanie zadań inwestycyjnych, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 23, 374 i 1086), wkład własny organu prowadzącego będącego jednostką samorządu terytorialnego, wynosi co najmniej 50% kwoty kosztów realizacji zadania objętego dofinansowaniem z budżetu państwa.

8. Maksymalna kwota wsparcia finansowego dla organu prowadzącego szkołę podstawową, szkołę ponadpodstawową lub szkołę za granicą na zakup sprzętu lub pomocy dydaktycznych będzie wynosić nie więcej niż 14 tys. zł.
W przypadku wnioskowania przez organ prowadzący szkołę podstawową lub ponadpodstawową będący jednostką samorządu terytorialnego, osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobą fizyczną, o udzielenie wsparcia finansowego w maksymalnej kwocie 14 tys. zł, wkład własny takiego organu prowadzącego dla szkoły będzie wynosić 3500 zł, zatem wartość zadania dla szkoły, przy założeniu takiego wkładu własnego, wyniesie 17 500 zł (wsparcie finansowe 14 000 zł + wkład własny 3500 zł = wartość zadania 17 500 zł). Jednocześnie w przypadku wnioskowania przez organ prowadzący będący jednostką samorządu terytorialnego, osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobą fizyczną o udzielenie wsparcia finansowego w kwocie niższej niż 14 tys. zł, wkład własny tego organu prowadzącego będzie wynosił co najmniej 20% kwoty kosztów realizacji zadania objętego dofinansowaniem z budżetu państwa.
Maksymalna kwota wsparcia finansowego została określona w taki sposób, aby umożliwić zakup przez szkoły sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii o optymalnych funkcjonalnościach i zastosowaniach.
9. Maksymalna kwota wsparcia finansowego dla organów prowadzących szkoły podstawowe, w których kształcą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością, na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii będzie wynosić nie więcej niż 35 tys. zł. W przypadku wnioskowania przez organ prowadzący będący jednostką samorządu terytorialnego, osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobą fizyczną o udzielenie wsparcia finansowego w maksymalnej kwocie 35 tys. zł, wkład własny takiego organu prowadzącego dla szkoły będzie wynosić 8750 zł, zatem wartość zadania dla szkoły, przy założeniu takiego wkładu własnego, wyniesie 43 750 zł (wsparcie finansowe 35 000 zł + wkład własny 8750 zł = wartość zadania 43 750 zł).
Jednocześnie, w przypadku wnioskowania przez organ prowadzący będący jednostką samorządu terytorialnego, osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobą fizyczną o udzielenie wsparcia finansowego w kwocie niższej niż 35 tys. zł, wkład własny tego organu prowadzącego będzie wynosił co najmniej 20% kwoty kosztów realizacji zadania objętego dofinansowaniem z budżetu państwa.
10. Maksymalna kwota wsparcia finansowego dla organów prowadzących specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze dla uczniów niewidomych lub słabowidzących na zakup sprzętu będzie wynosić nie więcej niż 100 tys. zł. W przypadku wnioskowania przez organ prowadzący będący jednostką samorządu terytorialnego, osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobą fizyczną o udzielenie wsparcia finansowego w maksymalnej kwocie 100 tys. zł wkład własny takiego organu prowadzącego dla tego ośrodka będzie wynosić 25 000 zł, zatem wartość zadania, przy założeniu takiego wkładu własnego, wyniesie 125 000 zł (wsparcie finansowe 100 000 zł + wkład własny 25 000 zł = wartość zadania 125 000 zł).
11. Maksymalna kwota wsparcia finansowego na zakup w 2020 r. laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej oraz sprzętu lub pomocy dydaktycznych, dla których docelowe finansowanie w odniesieniu do szkół podstawowych i szkół za granicą, które nie otrzymały wsparcia finansowego w latach 2017–2019, oraz szkół ponadpodstawowych zostało przewidziane w latach 2021–2024, dla organów prowadzących szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe, szkoły za granicą, będzie wynosić nie więcej niż 14 tys. zł.
Maksymalna kwota wsparcia finansowego na zakup w 2020 r. laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej dla organów prowadzących szkoły podstawowe, w których kształcą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi będzie wynosić nie więcej niż 14 tys. zł.
12. Na wsparcie obsługi zadań bezpośrednio związanych z realizacją programu wojewodowie otrzymają z budżetu państwa środki finansowe w wysokości 0,5% wartości dotacji w przypadku zakupu pomocy dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych i 0,3% wartości dotacji w przypadku zakupu sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii dla szkół podstawowych, w których uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, oraz zakupu sprzętu dla specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych.

13. Środki finansowe, o których mowa w ust. 12, będą wypłacane na podstawie liczby szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych otrzymujących wsparcie finansowe w danym roku budżetowym w danym województwie. Środki te są przeznaczane na pokrycie bieżących wydatków rzeczowych związanych z obsługą zadań bezpośrednio związanych z realizacją programu.
14. Środki finansowe przeznaczone na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych oraz narzędzi do terapii w danym roku budżetowym dla poszczególnych województw oraz właściwych ministrów będą dzielone proporcjonalnie do liczby szkół w województwie.
15. Środki finansowe dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania będą przeznaczone na działania związane z zarządzaniem programem i jego promocją, w tym na konferencje i inne działania informacyjne, i w każdym roku jego realizacji będą wynosić 10 tys. zł.
16. Na ewaluację programu ze środków zaplanowanych na działania ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania zostanie wydatkowane odpowiednio 70 tys. zł w 2022 r. i 80 tys. zł w 2024 r.

VII. PODMIOTY REALIZUJĄCE PROGRAM RZĄDOWY

1. Organem koordynującym program jest minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Koordynatorem programu na szczeblu wojewódzkim jest wojewoda.
2. W odniesieniu do szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego i osoby fizyczne, realizatorami programu na szczeblu lokalnym są wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa, we współpracy z dyrektorami szkół.
3. W odniesieniu do szkół prowadzonych przez właściwych ministrów, realizatorem programu jest ten minister we współpracy z dyrektorami szkół.
4. W odniesieniu do szkół za granicą prowadzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, realizatorem programu jest dyrektor ORPEG.
5. Ewaluację programu przeprowadzi podmiot wyłoniony w konkursie ogłoszonym przez MEN.

VIII. TRYB REALIZACJI PROGRAMU RZĄDOWEGO

Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania informuje organy prowadzące szkoły, szkoły za granicą, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz dyrektora ORPEG, a pozostali ministrowie – szkoły, dla których są organem prowadzącym, o warunkach, harmonogramie i trybie realizacji programu.
2. Dyrektor szkoły lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, w terminie określonym w harmonogramie realizacji programu, występuje do organu prowadzącego z wnioskiem o udział w programie.
3. Dyrektor szkoły, dla której organem prowadzącym jest właściwy minister, występuje z wnioskiem o udział w programie bezpośrednio do tego ministra.
4. Dyrektor szkoły za granicą występuje z wnioskiem o udział w programie do dyrektora ORPEG.
5. Wniosek o udział w programie zawiera:
1) nazwę, adres, numer telefonu, adres poczty elektronicznej szkoły, szkoły za granicą lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego;
2) informację o posiadaniu przez szkołę, szkołę za granicą lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy funkcjonalności określonych w części V. 2. programu, z tym że szkoły wnioskujące o udzielenie wsparcia finansowego na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej w 2020 r., szkoły podstawowe, w których uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (uczniowie niewidomi oraz uczniowie posiadający różnorodne zaburzenia rozwojowe, utrudniające lub uniemożliwiające prawidłowy proces kształcenia), a także specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze będą zwolnione ze spełniania warunku dotyczącego posiadania dostępu do Internetu na poziomie co najmniej 30 Mb/s;
3) liczbę sal lekcyjnych w roku szkolnym, w którym szkoła, szkoła za granicą lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy wnioskuje o udział w programie, w tym liczbę sal wyposażonych w sprzęt, pomoce dydaktyczne i narzędzia do terapii określone w programie, objęte tym wnioskiem;
4) informację o aktualnym stanie wyposażenia szkoły, szkoły za granicą lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego w sprzęt, pomoce dydaktyczne i narzędzia do terapii określone w programie, a także inne urządzenia TIK wykorzystywane jako inne pomoce dydaktyczne lub o planach ich wprowadzania;
5) kalkulację kosztów planowanego w ramach programu zakupu sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii;
6) informację o planowanych sposobach korzystania ze sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii zakupionych w ramach programu w celu zmiany sposobu kształcenia lub uczenia się;
7) wnioskowaną kwotę wsparcia finansowego na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii;
8) informację o udziale w projektach na rzecz rozwoju kompetencji kluczowych i umiejętności uniwersalnych, w tym kompetencji cyfrowych, realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (w ramach projektów o zasięgu krajowym) – Priorytet inwestycyjny 10i, cel szczegółowy 1 – Poprawa funkcjonowania i zwiększenie wykorzystania systemu wspomagania szkół w zakresie rozwoju u uczniów kompetencji kluczowych i umiejętności uniwersalnych, tzw. transversal skills, niezbędnych na rynku pracy, obejmujących: umiejętności matematyczno-przyrodnicze, umiejętności posługiwania się językami obcymi (w tym język polski dla cudzoziemców i osób powracających do Polski oraz ich rodzin), ICT, umiejętność rozumienia (ang. literacy), kreatywność, innowacyjność, przedsiębiorczość, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, umiejętność uczenia się, umiejętność pracy zespołowej w kontekście środowiska pracy, jak również nauczania eksperymentalnego oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia lub Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa – III oś priorytetowa Cyfrowe kompetencje społeczeństwa, działanie 3.1 „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych” i działanie 3.2 „Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej”, w szczególności w projekcie „Lekcja: Enter”;
9) numer szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego dla uczniów niewidomych lub słabowidzących w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1942 oraz